Kilimochamaharagepdfdownload

Kilimo cha maharage: Faida na changamoto

Maharage ni zao la chakula na biashara linalolimwa na wakulima wengi nchini Tanzania. Maharage ni chanzo kizuri cha protini, madini ya chuma na vitamini B. Pia, maharage husaidia kuboresha udongo kwa kuongeza nitrojeni. Hata hivyo, kilimo cha maharage kinakabiliwa na changamoto mbalimbali kama vile magonjwa, wadudu, ukame na soko duni.

Katika makala hii, tutajadili faida na changamoto za kilimo cha maharage na jinsi ya kuzitatua ili kuongeza uzalishaji na tija.

Faida za kilimo cha maharage

Maharage ni zao linalostahimili ukame kuliko nafaka kama mahindi na mpunga. Hivyo, maharage yanaweza kulimwa katika maeneo yenye mvua kidogo au katika msimu wa kiangazi.

Maharage ni zao linalokomaa haraka kuliko nafaka. Kulingana na aina ya mbegu, maharage yanaweza kukomaa kati ya siku 60 hadi 120 baada ya kupanda. Hii inawezesha wakulima kupata mavuno mapema na kuuza au kutumia kama chakula.

Maharage ni zao linalotoa mazao mengi kwa hekta moja kuliko nafaka. Kwa wastani, wakulima wanaweza kupata tani 1.5 hadi 2 za maharage kwa hekta moja, ikilinganishwa na tani 0.8 hadi 1.2 za mahindi au mpunga.

Maharage ni zao linalouzika kwa bei nzuri sokoni kuliko nafaka. Kwa mujibu wa taarifa za bei za mazao kutoka Wizara ya Kilimo, bei ya kilo moja ya maharage ilikuwa shilingi 1,500 hadi 2,000 mwezi Novemba 2021, ikilinganishwa na shilingi 800 hadi 1,000 za kilo moja ya mahindi au mpunga.

Maharage ni zao linalosaidia kuboresha afya ya binadamu na mifugo. Maharage ni chanzo kizuri cha protini, ambayo ni muhimu kwa ukuaji wa misuli, kinga ya mwili na utengenezaji wa homoni. Pia, maharage yana madini ya chuma, ambayo husaidia katika usafirishaji wa oksijeni katika damu na kuzuia upungufu wa damu (anemia). Vilevile, maharage yana vitamini B, ambayo husaidia katika uchangamfu wa akili na mfumo wa neva. Maharage pia yanaweza kutumika kama chakula cha mifugo kama ng'ombe, mbuzi na kuku.

Maharage ni zao linalosaidia kuboresha udongo kwa kuongeza nitrojeni. Maharage ni mimea inayoshirikiana na bakteria aina ya rhizobia katika mizizi yake kuunganisha nitrojeni kutoka hewani na kuifanya ipatikane katika udongo. Nitrojeni ni virutubisho muhimu kwa mimea mingine inayolimwa baada ya maharage.

Changamoto za kilimo cha maharage

Magonjwa ni mojawapo ya changamoto kubwa za kilimo cha maharage. Magonjwa yanayoshambulia mahMagonjwa yanayoshambulia maharage ni pamoja na ugonjwa wa kuoza mizizi na shina (root rot), ugonjwa wa kuoza matunda na mbegu (anthracnose), ugonjwa wa doa la kahawia (angular leaf spot), ugonjwa wa kunguni (bean common mosaic virus) na ugonjwa wa kuoza kichwa (bacterial wilt).

Baadhi ya njia za kuzuia au kudhibiti magonjwa ya maharage ni kama ifuatavyo:

Kutumia mbegu bora na zenye kinga dhidi ya magonjwa. Wakulima wanashauriwa kununua mbegu kutoka kwa wauzaji wenye leseni na kuangalia tarehe ya kumalizika muda wake. Pia, wanaweza kupanda aina za maharage zilizoimarishwa kisayansi kuwa na kinga dhidi ya baadhi ya magonjwa, kama vile Selian 14, Uyole 96 na Lyamungu 90.

Kufuata mzunguko wa mazao. Wakulima wanashauriwa kupanda maharage baada ya mimea mingine tofauti, kama vile mahindi, mpunga, viazi au ngano. Hii husaidia kupunguza maambukizi ya magonjwa kutoka kwa mimea iliyopandwa awali.

Kutumia mbinu bora za kilimo. Wakulima wanashauriwa kupanda maharage katika nafasi inayofaa, kupalilia mara kwa mara, kuondoa mimea iliyoshambuliwa na magonjwa na kuweka usafi shambani. Pia, wanaweza kutumia mbolea za asili au za viwandani ili kuongeza afya ya mimea.

Kutumia dawa za kupambana na magonjwa. Wakulima wanaweza kutumia dawa za viwandani au za asili ili kuzuia au kutibu magonjwa ya maharage. Baadhi ya dawa za viwandani ni pamoja na Ridomil Gold, Bravo, Dithane M-45 na Mancozeb. Baadhi ya dawa za asili ni pamoja na majivu, mchanganyiko wa pilipili moto na sabuni na mchanganyiko wa tangawizi na vitunguu.

Wadudu ni changamoto nyingine ya kilimo cha maharage. Wadudu wanaoshambulia maharage ni pamoja na funza wa maharage (bean stem maggot), viwavijeshi (armyworms), minyoo fundo (nematodes), vidukari (aphids) na thrips.

Baadhi ya njia za kuzuia au kudhibiti wadudu wa maharage ni kama ifuatavyo:

Kutumia mbegu bora na zenye kinga dhidi ya wadudu. Kama ilivyoelezwa hapo juu, wakulima wanashauriwa kununua mbegu bora kutoka kwa wauzaji wenye leseni na kupanda aina za maharage zilizoimarishwa kuwa na kinga dhidi ya baadhi ya wadudu.

Kufuata mzunguko wa mazao. Kama ilivyoelezwa hapo juu, wakulima wanashauriwa kupanda maharage baada ya mimea mingine tofauti ili kupunguza maambukizi ya wadudu kutoka kwa mimea iliyopandwa awali.

Kutumia mbinu bora za kilimo. Kama ilivyoelezwa hapo juu, wakulima wanashauriwa kupanda maharage katika nafasi inayofaa, kupalilia mara kwa mara, kuondoa mimea iliyoshambuliwa na wadudu na kuweka us a474f39169